De voorzitter heeft binnen de RvT/RvC een bijzondere positie. Van hem/haar worden veel verschillende rollen verwacht. De voorzitter is de leider van het team van toezicht. Zij/hij bereidt de vergaderingen van de raad voor met bestuurder en eventuele secretaris, leidt die vergadering en moet zorgen dat de juiste conclusies getrokken worden en de besluiten op de juiste wijze worden vastgelegd. Daarbij moet de voorzitter een evenwicht vinden tussen ruimte geven voor de dialoog zonder te overheersen en het inbrengen van de eigen visie. Vanwege het voorwerk wat de voorzitter met de RvB heeft gedaan, moet hij/zij ook zorgen dat iedereen hetzelfde informatieniveau heeft en geen partij trekken voor de RvB.

De voorzitter moet zorgen voor een goed samengestelde en goed functionerende raad. Dat vraagt inspanningen rond werving en selectie van toezichthouders, bespreken van het persoonlijk functioneren, evaluaties van de raad, het omgaan met (de schijn van) belangentegenstellingen, conflicten en emoties in de raad. En af en toe vraagt het ingrijpen door een lid te schorsen.

De voorzitter moet zich daarbij bewust zijn van de eigen positie en bereid zijn ook die te onderwerpen aan dezelfde hoge eisen, die aan de andere leden worden gesteld. Is de voorzitter onderwerp van gesprek, dan moet de vicevoorzitter de leiding op zich nemen.

De voorzitter is het eerste aanspreekpunt voor de RvB en is als zodanig te verbindende schakel tussen bestuur en toezicht. Dat vraagt aandacht voor de werking van die verbinding, voor het verstrekken van informatie aan de andere toezichthouders en het omgaan met vertrouwelijkheid. Voorkomen moet worden dat er een bondje tussen beide voorzitters ontstaat, waar de rest van de raad geen weet van heeft en geen grip op heeft. Anderzijds moeten de bestuurders soms vertrouwelijke en persoonlijke informatie met de voorzitter kunnen delen, zonder dat alle toezichthouders dat direct weten.

Daarnaast is er de formele werkgeversrol van de RvT/RvC, die meestal wordt vervuld door de remuneratiecommissie, waarvan de voorzitter deel uit maakt. Dat kan spanning geven met de bilaterale contacten gedurende de rest van het jaar en tussen de remuneratiecommissie en de rest van de raad.

De voorzitter vervult een cruciale rol in de interne en externe contacten van de RvT/RvC, bij calamiteiten en als de RvB in het geding komt. Dan moet zij/hij ineens een veel actievere rol vervullen en veel meer beschikbaar zijn. De voorzitter moet er dan voor waken om de bestuurlijke verantwoordelijkheid over te nemen.

De voorzitter van de RvT/RvC moet dus een ware evenwichtskunstenaar zijn, die voortdurend beweegt om de balans tussen de verschillende rollen en in de spanningen binnen die rollen te vinden en te behouden. Tijdens de masterclass komen alle rollen en het evenwicht daartussen aan de orde. De masterclass vergroot uw evenwichtsstok en helpt u de balans te vinden.